ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ಹಣಕಾಸು ಸಚಿವಾಲಯವು 2025-2026 ರ ಬಜೆಟ್ ಅನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿದೆ. ಈ ಬಜೆಟ್ ಅನ್ನು “ವಿಕಸಿತ ಭಾರತ” (Viksit Bharat) ಗುರಿಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ರೂಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದು ಕೃಷಿ, ಎಂಎಸ್ಎಂಇ, ಹೂಡಿಕೆ, ರಫ್ತು ಮತ್ತು ಸಮಗ್ರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತವಾಗಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶಗಳು:
ಕೃಷಿ ಮತ್ತು ಗ್ರಾಮೀಣ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ
- ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ ಧನ-ಧಾನ್ಯ ಕೃಷಿ ಯೋಜನೆ:
- 100 ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಜಾರಿಗೊಳಿಸಲಾಗುವುದು, ಇದರಿಂದ 1.7 ಕೋಟಿ ರೈತರು ಪ್ರಯೋಜನ ಪಡೆಯುವರು.
- ಕೃಷಿ ಕ್ರೆಡಿಟ್ ಕಾರ್ಡ್ (KCC) ಮೂಲಕ 7.7 ಕೋಟಿ ರೈತರು, ಮೀನುಗಾರರು ಮತ್ತು ಡೈರಿ ರೈತರಿಗೆ ₹5 ಲಕ್ಷದವರೆಗೆ ಸಣ್ಣಾವಧಿ ಸಾಲಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಲಾಗುವುದು.
- ಹತ್ತಿ ಉತ್ಪಾದಕತೆ ಮಿಷನ್:
- ಹತ್ತಿ ಕೃಷಿಯ ಉತ್ಪಾದಕತೆ ಮತ್ತು ಸುಸ್ಥಿರತೆಯನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲು 5-ವರ್ಷದ ಮಿಷನ್.
- ಮಖಾನಾ ಬೋರ್ಡ್:
- ಬಿಹಾರದಲ್ಲಿ ಮಖಾನಾ ಉತ್ಪಾದನೆ, ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಮತ್ತು ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲು ಬೋರ್ಡ್ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಗುವುದು.
- ಪ್ರೋಟೀನ್ ಧಾನ್ಯಗಳ ಮಿಷನ್:
- ತುರ್, ಉರದ್ ಮತ್ತು ಮಸೂರ್ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತವಾದ 6-ವರ್ಷದ ಮಿಷನ್, ಇದರಲ್ಲಿ ಹವಾಮಾನ-ಸಹಿಷ್ಣು ಬೀಜಗಳು, ಪ್ರೋಟೀನ್ ಅಂಶವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಉತ್ಪಾದಕತೆಯನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುವುದು ಸೇರಿದೆ.
ಸಣ್ಣ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯಮ ಉದ್ಯಮಗಳಿಗೆ (MSME) ಬೆಂಬಲ
- ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಉದ್ಯಮಗಳಿಗೆ ಕ್ರೆಡಿಟ್ ಕಾರ್ಡ್:
- Udyam ಪೋರ್ಟಲ್‌ನಲ್ಲಿ ನೋಂದಾಯಿತ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಉದ್ಯಮಗಳಿಗೆ ₹5 ಲಕ್ಷದವರೆಗೆ ಕಸ್ಟಮೈಸ್ಡ್ ಕ್ರೆಡಿಟ್ ಕಾರ್ಡ್‌ಗಳನ್ನು ನೀಡಲಾಗುವುದು.
- ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಉದ್ಯಮಿಗಳಿಗೆ ಸ್ಕೀಮ್:
- 5 ಲಕ್ಷ ಮೊದಲ ಬಾರಿ ಉದ್ಯಮಿಗಳಿಗೆ (ಮಹಿಳೆಯರು, SC/ST ಸೇರಿದಂತೆ) ₹2 ಕೋಟಿಯವರೆಗೆ ಟರ್ಮ್ ಲೋನ್ ನೀಡಲಾಗುವುದು.
- MSME ಗಳಿಗೆ ಕ್ರೆಡಿಟ್ ಗ್ಯಾರಂಟಿ ಹೆಚ್ಚಳ:
- ಸಣ್ಣ ಉದ್ಯಮಗಳಿಗೆ (MSE) ಕ್ರೆಡಿಟ್ ಗ್ಯಾರಂಟಿ ₹5 ಕೋಟಿಯಿಂದ ₹10 ಕೋಟಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿಸಲಾಗುವುದು.
- ಶ್ರಮ-ಕೇಂದ್ರಿತ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಿಗೆ ಬೆಂಬಲ:
- ಪಾದರಕ್ಷೆ ಮತ್ತು ಚರ್ಮ ಉದ್ಯಮಕ್ಕೆ “ಫೋಕಸ್ ಪ್ರೊಡಕ್ಟ್ ಸ್ಕೀಮ್”, ಇದು 22 ಲಕ್ಷ ಜನರಿಗೆ ಉದ್ಯೋಗ ನೀಡುವುದು.
- ಆಟಿಕೆ ಉದ್ಯಮಕ್ಕೆ ಕ್ಲಸ್ಟರ್ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಕೌಶಲ್ಯ ತರಬೇತಿ.
ಯುವಜನರು, ಮಹಿಳೆಯರು ಮತ್ತು ಕೃಷಿಕರಿಗೆ ಬೆಂಬಲ
- ಸಾಕ್ಷಮ್ ಆಂಗನವಾಡಿ ಮತ್ತು ಪೋಷಣ್ 2.0:
- ಆಂಗನವಾಡಿ ಕೇಂದ್ರಗಳ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸುವುದು.
- ಐಐಟಿಗಳಲ್ಲಿ ಸೀಟ್ ಹೆಚ್ಚಳ:
- ವೈದ್ಯಕೀಯ ಶಿಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ 10,000 ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಸೀಟ್‌ಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಲಾಗುವುದು.
- ಕ್ಯಾನ್ಸರ್ ಚಿಕಿತ್ಸಾ ಕೇಂದ್ರಗಳು:
- ಎಲ್ಲಾ ಜಿಲ್ಲಾ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳಲ್ಲಿ ಡೇ ಕೇರ್ ಕ್ಯಾನ್ಸರ್ ಸೆಂಟರ್‌ಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಗುವುದು.
- ಪಿಎಂ ಸ್ವನಿಧಿ ಯೋಜನೆ:
- ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗಳಿಂದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಾಲ, UPI ಲಿಂಕ್‌ಡ್ ಕ್ರೆಡಿಟ್ ಕಾರ್ಡ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ನಿರ್ಮಾಣ ಬೆಂಬಲ.
ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ಮತ್ತು ಹೂಡಿಕೆ
- ಜಲ ಜೀವನ ಮಿಷನ್:
- 100% ಕವರೇಜ್ ಸಾಧಿಸಲು 2028 ರವರೆಗೆ ಮಿಷನ್ ಅನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಲಾಗುವುದು.
- ಅಸೆಟ್ ಮೊನೆಟೈಸೇಶನ್ ಪ್ಲಾನ್ 2025-30:
- ₹10 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ ಹೂಡಿಕೆಯನ್ನು ಹೊಸ ಯೋಜನೆಗಳಿಗೆ ಪ್ಲೌ ಬ್ಯಾಕ್ ಮಾಡಲಾಗುವುದು.
- ನಗರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ:
- ನಗರಗಳನ್ನು “ಗ್ರೋತ್ ಹಬ್‌ಗಳಾಗಿ” ಪರಿವರ್ತಿಸಲು ₹1 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ ನೀಡಲಾಗುವುದು.
- ಪರಮಾಣು ಶಕ್ತಿ ಮಿಷನ್:
- ಖಾಸಗಿ ಸektor ನೊಂದಿಗೆ ಪಾಲುದಾರಿಕೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಪರಮಾಣು ಶಕ್ತಿ ಕಾಯ್ದೆ ಮತ್ತು ಸಿವಿಲ್ ಲಯಬಿಲಿಟಿ ಕಾಯ್ದೆಯಲ್ಲಿ ತಿದ್ದುಪಡಿಗಳನ್ನು ಮಾಡಲಾಗುವುದು.
ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಭಾಷೆ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣ
- ಭಾರತೀಯ ಭಾಷಾ ಪುಸ್ತಕ ಯೋಜನೆ:
- ಶಾಲಾ ಮತ್ತು ಉನ್ನತ ಶಿಕ್ಷಣಕ್ಕಾಗಿ ಡಿಜಿಟಲ್ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ಭಾಷೆಯ ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುವುದು.
- ಕೃತಕ ಬುದ್ಧಿಮತ್ತೆ (AI) ಕೇಂದ್ರ:
- ಶಿಕ್ಷಣಕ್ಕಾಗಿ ₹500 ಕೋಟಿ ಹೂಡಿಕೆಯೊಂದಿಗೆ ಎಐ ಕೇಂದ್ರವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಗುವುದು.
ತೆರಿಗೆ ಸುಧಾರಣೆಗಳು
- ವೈಯಕ್ತಿಕ ಆದಾಯ ತೆರಿಗೆ:
- ಹಿರಿಯ ನಾಗರಿಕರಿಗೆ ತೆರಿಗೆ ಕಡಿತ ಮಿತಿಯನ್ನು ₹50,000 ರಿಂದ ₹1 ಲಕ್ಷಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚಿಸಲಾಗುವುದು.
- ಬಾಡಿಗೆಗೆ TDS ಮಿತಿಯನ್ನು ₹2.4 ಲಕ್ಷದಿಂದ ₹6 ಲಕ್ಷಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚಿಸಲಾಗುವುದು.
- ಜಿಎಸ್ಟಿ ಮತ್ತು ಕಸ್ಟಮ್ಸ್ ಸುಧಾರಣೆಗಳು:
- ಕೈಗಾರಿಕಾ ಸರಕುಗಳಿಗೆ ಕಸ್ಟಮ್ಸ್ ದರಗಳನ್ನು ತರ್ಕಬದ್ಧಗೊಳಿಸುವುದು.
- LED/LCD TV, ಲಿಥಿಯಂ-ಅಯಾನ್ ಬ್ಯಾಟರಿಗಳಿಗೆ ತೆರಿಗೆ ರಿಯಾಯಿತಿ.
ಆರ್ಥಿಕ ಸ್ಥಿತಿ
- ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಆದಾಯ ಮತ್ತು ವೆಚ್ಚ:
- 2025-26 ರಲ್ಲಿ ಆದಾಯವು ₹34.2 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿಯಾಗಲಿದೆ.
- ವೆಚ್ಚವು ₹39.4 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿಯಾಗಲಿದೆ.
- ರಕ್ಷಣೆ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಲ್ಯಾಣ:
- ರಕ್ಷಣೆಗೆ ₹4,91,732 ಕೋಟಿ ಮತ್ತು ಗ್ರಾಮೀಣ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ₹2,66,817 ಕೋಟಿ ನೀಡಲಾಗುವುದು.
ಈ ಬಜೆಟ್ ಭಾರತದ ಆರ್ಥಿಕ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲು ಮತ್ತು ಸಮಗ್ರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ವಿವಿಧ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಹೂಡಿಕೆ ಮತ್ತು ಸುಧಾರಣೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.
